آقائى و بزرگوارى ائمه علیهم السّلام

باز آقاى قدس مى گوید: روزى آقا دررابطه با بزرگوارى و اغماض ‍ ائمه اطهار - صلوات اللّه علیهم -فرمودند:

در نزدیكى نجف اشرف ، در محلّ تلاقى دو رودخانه فرات و دجله آبادیى است به نام ((مصیّب ))، كه مردى شیعه براى زیارت مولاى متقیان امیرالمؤ منین علیه السّلام از آنجا عبور مى كرد و مردى از اهل سنّت كه در سر راه مرد شیعه خانه داشت همواره هنگام رفت و آمد او چون مى دانست وى به زیارت حضرت على علیه السّلام مى رود او را مسخره مى كرد.

حتى یك بار به ساحت مقدس آقا جسارت كرد، و مرد شیعه خیلى نارحت شد. چون خدمت آقا مشرّف شد خیلى بى تابى كرد و ناله زد كه : تو مى دانى این مخالف چه مى كند.

آن شب آقا را در خواب دید و شكایت كرد آقا فرمود: او بر ما حقّى دارد كه هر چه بكند در دنیا نمى توانیم او را كیفر دهیم . شیعه مى گوید عرض كردم : آرى ، لابّد به خاطر آن جسارتهایى كه او مى كند بر شما حق پیدا كرده است ؟! حضرت فرمودند:

آیه الله بهجت چطور بهجت شد؟

وقتی سخن از کسی مثل آیه الله العظمی بهجت به میان می آید سخن گفتن دشوار می شود. توصیف گستره و پهنای دریا در توان مورچه ای کوچک نیست.

به هر حال وجود اشخاص برجسته و بزرگی مانند ایشان نیاز به شناخت کامل و جامعی دارد که برای امثال ما به این سادگی میسر نخواهد شد.

آیه الله بهجت را همه علاوه بر مرجعیت و رتبه عملی به اخلاق و عرفان خودسازی می شناختند. اما نکته مهم و کلیدی اینجا رقم می خورد که چه چیزی آیه الله بهجت را بهجت کرد. آیا فقط شهرت بود؟ مرجعیت به تنهایی و یا بعد عرفانی و خودسازی او باعث شد تا شهره آفاق شود.

در این مقاله سعی داریم با چند داستان کوتاه از زندگی ایشان, پاسخ را به خود شما کاربر عزیز واگذار کنیم. قبل از اینکه این داستانها را بخوانید به این نکته اشاره می کنیم که مقام عبودیت و بندگی, لازمه و بستر هر پیشرفت سلوکی است. حتی انبیای عظام هم ابتدا بنده خدا بودند و سپس رسول او شدند.

در تشهد می خوانیم: و اشهد ان محمدا عبده و رسوله. و بندگی و عبودیت پیامبر عظیم الشان را بر رسالت او مقدم می کنیم.

کرامتی عجیب از سید الشهدا

از نظر عرفانى حقيقت مرگ چيست؟ چرا برخى در دنيا احساس پوچى مى‌كنند؟

جواب:

مرگ يعنى عصاره زندگى. مسأله مرگ در فرهنگ انبياى الهى اين نيست كه انسان مى‌ميرد، بلكه مرگ ‏به اين معناست كه انسان، مرگ را مى‌ميراند و بين اين دو خيلى فرق است زيرا كسى كه مى‌گويد من ‏مى‌ميرم و نابود مى‌شوم، چنين آدمى يا پوچ خواهد بود يا بى‌بندوبار، يا هميشه نااميد است يا بارى به هر ‏جهت؛ زيرا مى‌گويد وقتى پايان زندگى، نابودى است چرا از لذت زودگذر بهره نبرم. براى او حلال و حرام ‏يكسان است. زشت و زيبا يكسان است. مسأله غيرت و مسئوليت و تعهد مطرح نيست. مى‌گويد عاقبت ‏زندگى نابودى است. اين يك فكر باطل و يك جهان‌بينى غلط است اما انبياء به ما آموخته‌اند كه انسان، مرگ ‏را مى‌ميراند، مرگ را تسليم خود مى‌كند نه انسان بميرد و تسليم مرگ شود. تعبير قرآن اين نيست كه شما ‏مى‌ميريد. تعبير قرآن اين است كه شما مرگ را مى‌چشيد و مى‌ميرانيد. نفرمود مرگ، هر كسى را مى‌چشد. ‏فرمود هر كسى مرگ را مى‌چشد «كلّ نفس ذائقَة المَوتِ»(1).

ميزان علم معصوم(عليه‌السلام) به غيب چقدر است؟ آيا در مسائل دنيوي نيز از اين علم بهره مي‏گيرد؟ در صورت بهره‏گيري از علم غيب در مسائل دنيوي، چرا امام علي(عليه‌السلام) مدتي پس از قبول خلافت فرمود: اگر مي‏دانستم چنين اتفاقاتي مي‏افتد، نمي‏پذيرفتم؟

:جواب

پاسخ : معصوم به اذن خدا از غيب با خبر است و از همه آنچه در مصالح امّت اسلامي دخالت دارد، آگاه است. با اين همه بايد به چند نكته توجه داشت:

يكم. علم غيب تكليف‏آور نيست؛ يعني اگر انسان از راه شرايط حجيّت و مانند آن، تحصيل علم كند، در برابر آن تكليف دارد؛ ولي علمي كه از ناحيه غيب به دست آمده، تكليف نمي‏آورد.

دوم. سنّت خداوند چنين اقتضا مي‏كند كه معصومان(عليهم‌السلام) هم، مانند انسان‏هاي ديگر، آزموده شوند و آسيب ببينند، بنابراين نبايد از اين علم استفاده كنند يا به استفاده از آن مأمور نبوده‏اند؛ البته گاه براي ياري دين از غيب كمك مي‏گرفتند؛ ولي اصل بر اين بود كه در جريان امور عادي از علم غيب استفاده نكنند.

چرا وقتى كه هنگام نماز تير از پاى حضرت على (عليه‌السّلام) مى‌كشيدند متوجه نشدند ولى ‏وقتى كه فقير هنگام نماز درخواست كمك كرد انگشتر مباركشان را به فقير بخشيدند؟

جواب:

اولياى خدا داراى مقامات مختلفى و حالات گوناگونى هستند. در حال فناء از همه چيز حتّى ‏بدن خود غافلند و در حال بقاء بعدالفناء تمام آثار كثرت را ادراك مى‌كنند اميرمؤمنان (عليه‌السّلام) هنگام تير ‏بيرون كشيدن در حال اوّل و هنگام اعطاء انگشتر در حال دوم بوده‌اند.